Συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Τίτου Πατρίκιου, Α΄ τόμος (1943-1959).


ΣΤΙΧΟΙ, 2

Στίχοι που κραυγάζουν
στίχοι που ορθώνονται τάχα σαν ξιφολόγχες
στίχοι που απειλούν την καθεστηκυία τάξη
και μέσα στους λίγους πόδες τους
κάνουν ή ανατρέπουν την επανάσταση,
άχρηστοι, ψεύτικοι, κομπαστικοί,
γιατί κανένας στίχος σήμερα δεν ανατρέπει καθεστώτα
κανένας στίχος δεν κινητοποιεί τις μάζες.
(Ποιες μάζες; Μεταξύ μας τώρα -
ποιοι σκέφτονται τις μάζες;
Το πολύ μια λύτρωση ατομική, αν όχι ανάδειξη.)
Γι\' αυτό κι εγώ δε γράφω πια
για να προσφέρω χάρτινα ντουφέκια
όπλα από λόγια φλύαρα και κούφια.
Μόνο μιαν άκρη της αλήθειας να σηκώσω
να ρίξω λίγο φως στην πλαστογραφημένη μας ζωή.
Όσο μπορώ, κι όσο κρατήσω.

Αύγουστος 1957


Ωστόσο περισσότερο από τα αγωνιστικά χρόνια της κατοχικής αντίστασης, την προσωπική ηθική και του Πατρίκιου την ορίζουν οι συνθήκες της εξορίας. Απομόνωση, εξαθλίωση, σωματική φθορά, ερωτική δίψα και αναπόληση, λήθαργος του μυαλού δραματοποιούνται με αύξουσα συχνότητα στην περίοδο κυρίως της Μαθητείας. Απότοκο μοτίβο αυτών των συνθηκών η ανθρωπολογία της επιβίωσης με όλα τα εκφυλιστικά της σύνδρομα: η επανένταξη του απόβλητου στη δημόσια ζωή υπονομεύεται, εσωτερικά, από τα φαντάσματα των νεκρών φίλων και τις μνήμες μιας συντροφιάς που εξαρθρώθηκε οριστικά.
Όμως το θέμα που εντείνεται με την πρόοδο του χρόνου και στον Πατρίκιο είναι η άσκηση και η λειτουργία της ποίησης μέσα στον πολιτικό και τον κομματικό χώρο: τα όρια της αποτελεσματικότητάς της, οι ανακουφιστικές της διαφυγές, το εκλεκτικό της δράμα απέναντι στα κοινά δρώμενα.

Δ. Ν. Μαρωνίτης, Ποιητική και πολιτική ηθική, 1976